HRV: Афтандил Жоробековдун камалышы — сөз эркиндигин жана тынч чогулуу укугун чектөө

Human Rights Watch (HRW) укук коргоо уюму мамлекеттик тууну өзгөртүүгө каршы жарандык пикирин айтып, каршы турууга чакырганы үчүн активист Афтандил Жоробековго кылмыш иши козголуп, камалганын сынга алды.

Уюм кыргыз бийлигинин бул кадамын жарандардын ачык пикирин билдирүүсүн жана тынч чогулуу укугун чектөө деп билдирди.

Human Rights Watch уюму Афтандил Жоробековдун камалышы Кыргызстанда адам укугунун абалы начарлап бараткан учурга туш келгенин белгиледи.

Парламент адамдын фундаменталдык укуктарын — анын ичинде сөз эркиндигин жана тынч жыйынга чогулуу укуктарын чектөөчү мыйзам долбоорлорун карап жатат.

«Бийликти сындоо жана тынч жыйындарга чакыруу — жапырт башаламандык уюштуруу болуп саналбайт жана албетте, бул кылмыш эмес. Ал бийликтин демилгесине каршы тынч жыйынга чакырганы — пикир айтуунун корголгон формасы, — деп билдирди уюмдун Борбор Азия боюнча иликтөөчүсү Сыйнат Султаналиева, — Кыргызстандын бийлиги Жоробековго каршы осол (абсурд) ишти токтотуп, анын сөз эркиндигин жана тынч жыйынга чыгуу укугун коргоп бериши керек».

2-декабрда жарандык активист Автандил Жоробеков «Туудан колуңду тарт!» акциясына байланыштуу милицияда үч саат сүйлөшүүдө болгонун, андан кийин Улуттук коопсуздук комитетинде дагы сурак берип чыкканын билдирген.

7-декабрда мамлекеттик тууну өзгөртүүгө каршылык билдирип чыккан активист Афтандил Жоробековду милиция суракка чакыргандан кийин камаган. Анын бөгөт чарасын Бишкектин Свердлов райондук соту 8-декабрда кечинде карап, эки айга Бишкектеги №1 тергөө абагына камоо чечимин чыгарган.

Ички иштер министрлиги (ИИМ) Жоробековго кылмыш-жаза кодексинин 278-беренесинин 3-бөлүгү (Массалык башаламандыктар, бийлик өкүлдөрүнүн мыйзамдуу талаптарына жигердүү баш ийбөөгө жана массалык башаламандыктарга чакырыктар, ошого тете жарандарга зомбулук көрсөтүүгө чакырыктар) менен кылмыш ишин козгогон.

22-декабрда президент Садыр Жапаров “Кыргыз Республикасынын мамлекеттик символдору жөнүндө” Кыргыз Республикасынын Мыйзамына өзгөртүүлөрдү киргизүү тууралуу” мыйзамга кол койду

20-декабрда Жогорку Кеңеш мамлекеттик тууну өзгөртүү мыйзам долбоорун талкуусуз, дароо экинчи, үчүнчү окууда кабыл алды. Ага 59 депутат макул болуп, 5 депутат каршы чыкты.

Президент Садыр Жапаров 16-декабрда экинчи элдик курултайдын акырында мамлекеттик тууну өзгөртүү идеясын Шакиевге айтканын, андыктан Шакиевди эмес “мени тепкилегиле” деп билдирди.

9-декабрда Бишкектеги Максим Горький атындагы сейил бакта тууну өзгөртүүгө каршы акция өттү